آمار بازدیدکنندگان: 909664    کاربران آنلاین: 2


omn  فصلنامه

ln




فصلنامه مطالعات عملیات روانی شماره 44

سال یازدهم، شماره 44، بهار-تابستان 1395
صاحب امتياز: معاونت فرهنگی- اجتماعی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی- زیر نظر اداره عمق بخشی فرهنگ انقلاب اسلامی و مقابله با جنگ نرم
با همکاری: دانشکده علوم اجتماعی و فرهنگی دانشگاه جامع امام حسین(ع)- گروه روان‌شناسی نظامی و جنگ نرم
سردبير: دکتر حجت‌الله مرادي
دبیر تحریریه و مدير اجرايي: امیرهوشنگ طهماسبی‌پور
ويراستار محتوایی: دکتر حمیدرضا حاتمی
طراح جلد و صفحه‌آرا: علی تیموری‌راد
چکیده انگلیسی مقالات: دکتر قدرت حاجی‌رستملو

* استفاده از مطالب اين سايت با ذکر منبع بلامانع مي‌باشد.

مقالات این فصلنامه :

سخن سردبیر: گزینه راهبردی دشمن برای نفوذ

دکتر حجت‌اله مرادی

تغییر ذهنیت جامعه انقلابی ایران در دوران پسابرجام را شاید بتوان مهم‌ترین و بزرگ‌ترین راهبرد دشمن در زمینه "نفوذ" در کشور ارزیابی کرد. در همین راستا، چندی پیش "جان ساورز"، رئیس پیشین سرویس اطلاعات خارجی انگلیس در جریان مصاحبه‌ای که با شبکه سی.ان.ان امریکا داشته است، می‌گوید: "من فکر می‌کنم ما نیاز به قدری صبر استراتژیک در قبال ایران داریم تا به آن، زمانی برای توسعه و تکامل ظرف 10 تا 15 سال پیشِ رو بدهیم. البته اگر ایران سعی به گریز هسته‌ای کند، ما همچنان یک ضامن نهایی که همان حمله محتمل نظامی است، داریم. اما من فکر می‌کنم این احتمال وجود دارد که ایران طی 10 تا 15 سال آینده به کشوری عادی‌تر و نرمال‌تر تبدیل شود و ما باید این احتمال را تقویت کنیم".

شیوه‌های سیاسی- اجتماعی جنگ نرم در رهیافت قرآنی

نویسنده: سید رضا موسوی و مجتبی دولتی

چکیده
هدف از پژوهش حاضر، بررسی شیوه های سیاسی و اجتماعی جنگ نرم در رهیافت قرآنی است. جنگ انواعی دارد: 1. جنگ سخت که اقدام نظامی و خشونت‌آمیز را دربرمی‌گیرد؛ 2. جنگ نیمه‌سخت (سیاسی، امنیتی، اقتصادی)، که شامل کارشکنی های دیپلماتیک، تحریم های سیاسی، تحریم های اقتصادی، نفوذ در سازمان های سیاسی و امنیتی و اقتصادی است؛ 3. جنگ نرم (فرهنگی، تبلیغی و رسانه ای)، که ترویج بی‌بندوباری، نفوذ در مراکز علمی و دانشگاهی، تحقیر فرهنگ و ارزش های اسلامی، جریان سازی وابسته، سلب اعتماد مردم نسبت به مسئولان نظام، ایجاد یأس و ناامیدی در مردم نسبت به آینده خود و نظام اسلامی.... را هدف قرار می‌دهد. در جنگ نرم کشور مهاجم، از طریق تولید و توزیع آموزه ها و ارزش های جذاب در حوزه‌های آموزشی، فرهنگی و رسانه ای، بنیان های ارزشی و ارکان حمایتی کشور متخاصم را هدف قرار داده، آن را در راستای وضعیت مطلوب خویش تغییر می دهد. دشمن برای رسیدن به اهداف شیطانی اش و شکست جبهه حق و مقاومت، حداقل به شش اقدام با رویکرد سیاسی دست می زند: عملیات روانی، تضعیف رهبری جریان حق، ائتلاف مخالفان جبهه حق، شایعه‌سازی، نفوذ و ایجاد تفرقه. بررسی و تبیین اقدامات یادشده با بهره‌گیری از روش توصیفی ـ تحلیلی هدف اصلی مقاله حاضر را تشکیل می‌دهد.
واژگان کلیدی: جنگ نرم، عملیات روانی، تهدید نرم، سیاسی، اجتماعی.

توانا شدن براي مقابله با جنگ نرم در پسابرجام

نویسنده: دكتر سيدركن‌الدين رشيدي آل‌هاشم، دكتر خدايار ابراهيمي

چکیده
هدف مقاله حاضر، مطالعه راهكارهاي تواناسازي كاركنان یکی از دانشگاه‌های نظامی جمهوری اسلامی ایران در برابر تهديدهاي نرم دشمنان انقلاب اسلامي در پسابرجام مي‌باشد. شاخص‌ها و معرف‌هاي تواناسازي در سه بُعد شناختي، عاطفي و رفتاري و تهديدهاي نرم در ابعاد اجتماعي، اقتصادي، فرهنگي و سياسي در چارچوب نمونه آماري 30 نفري از برگزيدگان دانشگاه بررسي شد. سپس هر كدام از شاخص‌ها با هم در ارتباط قرار گرفته و بارهاي عاملي، ضريب همبستگي و برازش‌هاي آنها تأييد شد. آلفاي كرونباخ 90/0 بيان‌گر ثبات، استحكام و پايايي داده‌ها بود و روايي آنها به صورت pretes صوري در ارتباط با نظر خبرگان قرار گرفت.  بار عاملي و ضريب همبستگي در سطح 05/0 و اعتماد 96/1 بود. تواناسازي كاركنان دانشگاه كه به عنوان موضوع اين پژوهش و هدف آن در جهت شناسايي اين توانمندي‌ها در ابعاد سه‌گانه بود، با شناسايي مؤلفه‌ها و شاخص‌هايي از متون علمي و ديدگاه‌هاي بزرگان نظام همراه شد. سپس مؤلفه‌ها و شاخص‌ها با مصاحبه از خبرگان علمي عرصه قدرت نرم، مورد بررسي و وزن‌دهي و ارتباط‌دهي قرار گرفت و در قالب بارهاي عاملي، ضريب‌هاي همبستگي و برازش‌هاي آنها مورد سنجش قرار گرفته كه قالب آنها با بار عاملي بالايي تأييد شدند. از جمله راهکارهایی که می‌تواند در توانمندسازی کارکنان مورد توجه قرار گیرد مواردی است که در سه حیطه شناختی، انگیزشی و مهارتی بازتعریف شده است.
واژگان کلیدی: توانمندسازي، تهديدات نرم، جنگ نرم.

مسلمانان جهان اسلام و علت‌شناسی واگرايي درون تمدنی؛ الزامات وحدت از نظر امام خمینی(ره)

نویسنده: دکتر بهزاد قاسمی

چکیده
در مطالعه علت‌شناسی هم‌گرایی و واگرایی بین مسلمانان در گستره جهان اسلام، امام خمینی(ره) زمینه و ریشه اصلی را در عوامل داخلی و خارجی برمی‌شمارند. علت‌شناسی داخلی ریشه در عقب‌ماندگي جامعه مسلمین دارد و علل خارجی را دخالت بیگانگان و تفرقه بین مسلمین می‏دانند. این پژوهش چالش‏های اصلی مسلمین در واگرایی در جهان اسلام و الزامات وحدت از نظرگاه امام خمینی(ره) را بررسی می‏کند. بر اساس این موضوع، مسئله اساسی مقاله این است که چه عواملی سبب‌ساز واگرایی بین مسلمانان شده و برای هم‌گرایی (وحدت) چه اقداماتی باید صورت گیرد. پرسش جدیدی که در این باره مطرح می‌شود این است که چرا پس از ارائه نظریه برخورد تمدن‌ها توسط هانتینگتون تحولاتی نوین در جهان اسلام رخ داده است. به نظر می‌رسد برای ایجاد تفرقه و اسلام‌هراسی، جنگ درون تمدنی جایگزین برخورد تمدنی شده است و این مسئله جدی است و در این باره باید اندیشمندان راهکارهایی را برای برون‌رفت از این وضعیت ارائه دهند.
واژگان کلیدی:  امام خميني(ره)، وحدت، جهان اسلام، واگرایی، انقلاب اسلامي، هم‌گرایی.

نفوذ و تحدید جمعیتی جمهوری اسلامی ایران

نویسنده: دکتر ابوالفضل امیری

چکیده
روند نزولی کاهش جمعیت در سال‌های اخیر و کاهش نرخ باروریِ میانگین خانواده‌های ایرانی در شرایط کنونی و بی‌توجهی به این تهدید، یکی از دغدغه‌های مهم امام خامنه‌ای(مدظله‌العالی) و مسئله‌ای مهم است که ذهن پژوهش‌گران متعهد و مسئولین دلسوز را به خود مشغول نموده است. کاهش نرخ باروری در ایران طی 30 سال گذشته حیرت‌انگیز و معادل 70 درصد بوده است. این میزان یکی از سریع‌ترین و چشمگیرترین آمارهای کاهش باروری در نیم قرن اخیر به‌شمار می‌رود. رویکرد انجمن‌های وابسته به غرب هم کاهش جمعیتی کشورهای اسلامی می‌باشد. امروزه "عدم تعادل جمعیتی" و سیر نزولی آن مشکل جدی بسیاری از کشورها به‌ویژه ایران است. رویکرد این مقاله توصیفی- تحلیلی با هدف کاربردی است که از یک سو، به توصیف تغییرات نزولی جمعیت ایران در پیش و پس از پیروزی انقلاب اسلامی پرداخته است و از سوی دیگر، پیامدهای سیاسی- اجتماعی و امنیتی کاهش جمعیت و نفوذ غرب به‌ویژه امریکایی‌ها را در این مسئله مهم مورد مطالعه قرار می‌دهد؛ بنابراین هدف اصلی این مقاله بررسی ظرفیت‌ها و روند تحدید و بحران جمعیتی کشور جمهوری اسلامی، در طول چند دهه گذشته و مقایسه آن با برخی کشورهای دیگر و بررسی علل رویکرد تحدید جمعیتی و سرنوشت آینده کشور در وضعیت جاری و تبیین چالش‌های ناشی از این وضعیت و ارائه راهبردهای پیشگیرانه برای دهه‌های آینده است.
واژگان کلیدی: نفوذ، بحران، تحدید جمعیتی، جمهوری اسلامی ایران.

عملیات روانی علیه سپاه در الگوی تخاصم راهبردی دشمن

عبداله مرادی

چکیده
از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون، دشمن همواره الگوهای متعددی در راستای تقابل با جمهوری اسلامی، مهار، استحاله و براندازی بکار گرفته است. مقطع کنونی با توجه به روند پرونده هسته‌ای و نیز گسترش بحران در سطح منطقه غرب آسیا واجد ابعاد جدیدی از راهبردهای تخاصمی دشمن در برابر جمهوری اسلامی ایران است. از طرف دیگر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به عنوان اصلی‌ترین نهاد برآمده از گفتمان انقلاب اسلامی ضمن اینکه نقش مؤثری در تحکیم هویت انقلابی کشور و تقابل با برنامه‌های دشمن بازی کرده است، به عنوان یک ابزار قدرت نرم و اراده سخت اصلی‌ترین مؤلفه قدرت منطقه‌ای جمهوری اسلامی نیز به شمار می‌رود. بر این اساس مقابله با سپاه پاسداران در قالب اجرای عملیات روانی و تهی‌سازی ظرفیت راهبردی آن به عنوان یکی از جدی‌ترین راهبردهای تخاصمی دشمن در مقطع اخیر می‌باشد.
واژگان کلیدی: نفوذ، دشمنی، آمریکا، عملیات روانی، ایران، سپاه.

شیوه نفوذ مک‌دونالد در چارچوب جنگ نرم

نویسنده: داریوش جعفرزاده داشبلاغ ، سعید ابراهیمی

چکیده
مک‌دونالدز  بزرگ‌ترین رستوران زنجیره‌ای جهان است. معروف است که می‌گویند فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی پس از افتتاح اولین رستوران مک دونالد در مسکو کلید خورد. این مقاله، سعی دارد نشان دهد که این کمپانی، تنها یک برند غذایی به‌شمار نمی‌رود. همچنین نشان می‌دهد این شرکت امریکایی، یکی از مهم‌ترین سازمان‌های جنگ نرم امریکا تلقی شده که در سایه عرضه محصولات غذایی پر جاذبه می‌کوشد ضمن ترویج سبک زندگی امریکایی، مقدمات پروژه نفوذ را فراهم کند. همچنین در پایش و رصد این غول بزرگ غذایی می‌توان همکاری اطلاعاتی و امنیتی آن را در برخی از حرکت‌های صورت گرفته اجتماعی در تعدادی از کشورها مشاهده کرد.
واژگان کلیدی: جنگ نرم، سبک زندگی، نفوذ، مک دونالد.

فضای مجازی، فرصت‌ها، تهدیدها، چالش‌ها و پیامدهای پیش رو در مقابله با تهدیدات نرم

نویسنده: علیرضا موحد علوی

 چکیده
فضای مجازیِ امروز القای واقعیت مجازی نیست، ایجاد مجاز واقعی است. این فضا به عنوان زیست بوم زندگی دوم یک محیط ترکیبی، پیچیده و درهم تنیده از فناوری‌های نوین و ارتباطات انسانی است که فرصت‌ها و تهدیدات فراوانی را فراروی جوامع بشری می‌نهد، هنر بهره‌گیری از این فرصت‌ها، ضمن مقابله اصولی با تهدیدات متصور آن می‌تواند نظام اسلامی را در تراز قدرت‌های نرم و سایبری جهان قرار دهد. در این فرصت اندک فرصتی فراهم شده تا با نگاه به هندسه فکری رهبر معظم انقلاب اسلامی در مورد اهمیت این فضا با احصای برآورد محیطی آن و پژوهش روندها به راهکارهای تحولی، جهت‌گیری‌های اصلی و اقدام‌های راهبردی کلان اشاره‌ای داشته باشیم.

نام کتاب: بی.بی.سی فارسی و انتخابات ۸۸ ایران

نام نویسنده: اردشیر زابلی‌زاده
تلخیص: محمدمهدی توکلی
نام انتشارات: خبرگزاری فارس
سال انتشار: ١٣٩٠
تعداد صفحات: ١٥٥ صفحه

پيشرفت فناوريهاي مختلف در دوران معاصر، گسترش سريع و فراگير رسانههاي جمعي را به دنبال داشته است. چنين فضايي فرصتها و امکانات جديد و بسيار تأثيرگذاري را در اختيار انسان معاصر قرار داده است. تأثيرپذيري رسانههاي گروهي در جهان امروز، حاصل بهرهگيري آنها از انواع گسترده منابع مختلفي است که واقعيتهاي جهان فيزيکي را در چارچوب نظامهاي نشانهاي به انسان ارائه ميکنند. از جمله اين منابع ميتوان به استفاده از تصوير، موسيقي و زبان اشاره کرد که هر يک به نحوي، در قالب نظامي از نشانهها، بخشي از واقعيت مربوط به جهان بيرون، جهان ذهني انسان و روابط پيچيده او با همنوعان و پيرامونش را بازنمايي ميکنند.

Skip Navigation Links