دکتر حجت‌اله مرادی

خالق شاهكار "جنگ و صلح" را می‌توان نخستين مؤلفی معرفي كرد كه اهميت روحيه را در استمرار مقاومت يك ملت در برابر دشمن، مورد تأكيد قرار داده است. وی از روحيه به عنوان "روح يك ملت" نام برده است. ملت فاقد روحيه همانند جسمي است كه روح آن را ستانده‌اند. بسياري ديگر از محققان و مؤلفان در صدد بر آمده‌اند تا ابعاد و مؤلفه‌هاي روحيه را بازشناسند و عوامل مؤثر بر آن را شناسايي کنند. روحيه حالت يا كيفيتی خوشايند، مطلوب و هيجاني است كه استقامت ملت در برابر تهديدها را افزايش مي‌دهد و يگان‌هاي نظامي را براي اجرای بهينه مأموريت‌ها برمي‌انگيزد. زماني كه روحيه يك ملت، به ضعف مي‌گرايد، غم، يأس، نااميدي و ضعف و زبوني بر آن ملت، غلبه مي‌كند و زمينه براي مغلوب شدن آن ملت فراهم مي‌شود. در حالي كه ملت برخوردار از روحيه بالا، با شور و هيجان و رغبت و اشتياق فراوان در برابر تهديدها سرافرازانه مقاومت مي‌كند و دشمن برخوردار از فناوري پيشرفته، اما عاري از روحيه را از پاي درمي‌آورد. چنين ادعايي پيش‌تر نيز مورد تأیيد قرار گرفته است. بررسي جنگ‌هاي مختلف نشان می دهد که هر گاه ملت و ارتشی از روحيه بالا برخوردار بوده‌اند توانسته‌اند بي‌دشواري بر دشمنان خود غلبه يابند. اما، زماني كه آنان روحيه خويش را از دست داده‌اند، به راحتي مغلوب دشمن شده‌اند.

دكتر داود نعمتی اناركی، سمیرا خطیب‌زاده

 چكیده

با هدف مقایسه رضایتمندی از زندگی زناشویی و بهداشت روانی در نمونه‌ای از زنان تهرانی استفاده كننده از شبكه ماهواره‌ای جِم و زنان تهرانی غیرمخاطب ماهواره 420 نفر از این زنان در سال 1392 مورد پژوهش قرار گرفتند. پرسش اصلی تحقیق حاضر آن است كه رابطه میان رضایت از زندگی زناشویی و مشاهده شبکه ماهواره‌ای جِم چگونه است؟ همچنین رابطه میان  بهداشت روانی و مشاهده این شبکه ماهواره‌ای چگونه می‌باشد؟ در مقاله پیشِ رو جهت تدوین الگوی نظری، از نظریه استفاده و رضامندی، كاشت و آلپورت استفاده شده است. روش تحقیق، پیمایش بوده و از ابزار پرسشنامه جهت جمع‌آوری داده‌ها و برای تحلیل آنها از نرم‌افزار "spss" استفاده شده است. همچنین برای نمایش یافته‌ها نیز از آمار توصیفی شامل جداول توزیع فراوانی، آزمون‌های پارامتری (پیرسون، كرامر، رگرسیون و کای اسکوئر) استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد كه زنان بیننده شبكه ماهواره‌ای جم از رضایتمندی از زندگی زناشویی كمتر و بهداشت روانی نامطلوب‌تری نسبت به زنان غیرمخاطب ماهواره برخوردارند، همچنین بین رضایتمندی از زندگی زناشویی و بهداشت روانی و "میزان تماشای شبکه ماهواره‌ای جِم" رابطه معنادار و منفی وجود داشت. همچنین بین رضایتمندی از زندگی زناشویی و بهداشت روانی زنان شركت كننده در تحقیق رابطه معناداری وجود داشت.
واژگان كلیدی: شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان، رضایتمندی از زندگی زناشویی، بهداشت روانی.

دکتر احمد زندوانیان، الهه دریاپور

چکیده

هدف پژوهش حاضر، شناسایی آسیب‌های فضای مجازی در بین دانشجویان دانشگاه دولتی، آزاد اسلامی و دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی شهر یزد می‌باشد. به این منظور، جهت شناسایی آسیب‌های فضای مجازی از ابعاد خانوادگی، تحصیلی، سازگاری، اعتقادی- عبادی و روانی از روش توصیفی پیمایشی استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانشجویان دانشگاه دولتی، آزاد اسلامی و علوم پزشکی شهید صدوقی در شهر یزد می‌باشند که بر اساس روش نمونه‌گیری تصادفی ساده و با استفاده از جدول مورگان و کرجسی 427 نفر نمونه از دانشجویان انتخاب شدند. ابزار پژوهش یک پرسش‌نامه محقق ساخته است که دارای 30 سؤال بسته پاسخ، 2 سؤال باز پاسخ و هم چنین یک سؤال برای اولویت‌بندی راهکارها می‌باشد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و همچنین تحلیل واریانس با اندازه های تکراری استفاده گردید. نتایج تحقیق نشان داد که استفاده از وسایل مؤثر در فضای مجازی در ابعاد خانوادگی، تحصیلی، سازگاری، اعتقادی- عبادی و روانی دانشجویان تأثیر منفی دارد، همچنین از این وسایل (اینترنت، بازی های رایانه ای، تلویزیون، ماهواره و موبایل)، بیشترین آسیب متعلق به موبایل و کمترین آسیب متعلق به بازی های رایانه ای است. بنابراین، یافته های تحقیق نشان می دهد که دشمنان قصد دارند به طور نهان به زیربناهای سرزمین ما آسیب وارد کنند. آنها وضعیت تحصیلی، سازگاری و حتی اعتقادات و معنویت جوانان و دانشجویان را نشانه رفته اند تا زمینه تغییر رفتار و فروپاشی از درون را فراهم سازند.
کلیدواژه: آسیب‌شناسی، دانشجویان،  فضای مجازی.

دکتر مهدی ناظمی، حمید حاذق نیکرو

چکیده
اهمیت عصر ارتباطات و تحولات شگرف در آن برای هیچ اندیشمند و مسئول دلسوزی پوشیده نیست. غفلت از این تحولات، شکست‌ها و خسارات جبران‌ناپذیری را به دنبال خواهد داشت. پدیده اینترنت با تمام ظرفیت‌ها و توانمندهای تهدید و فرصت‌محور خود، فضایی را ایجاد نموده است که با ورود هدفمند و هوشمندانه به حوزه آن انسان‌ها و کشورها را قادر خواهد ساخت تا از ظرفیت‌های مهم و مناسب آن به خوبی بهره ببرند. کشف این پدیده به دست امریکایی‌ها فرصتی را برای آنان فراهم ساخت تا درگاه‌های عظیم سایبری را طراحی و راه‌اندازی نموده و در این مسیر به بهره‌گیری و تأثیرگذاری فراوانِ اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، امنیتی و نظامی دست یابند. از سوی دیگر، راهبردهای متولیان این فضا در غرب و پیچیدگی ساختاری اینترنت و حاکم نبودن قوانین محکم بین‌المللی در این خصوص، عرصه یکه‌تازی را برای قدرت‌های مجازی فراهم ساخته است، اما به دلیل ویژگی‌ها و خصوصیات اینترنت، آنها نتواسته‌اند بهره‌گیری و بهره‌دهی کامل از آن را در اختیار گیرند. در سوی دیگر، این موقعیت و فرصت برای دیگران از جمله جمهوری اسلامی نیز فراهم است که با اراده جدی و سرمایه‌گذاری عظیم در مدیریت و تأثیرگذاری این رسانه عظیم، فراگیر و گسترده تعیین‌کننده باشد. هوشمندی، داشتن راهبرد و اهداف بلندمدت و سرمایه‌گذاری مناسب در این خصوص از الزامات و ضرورت‌های حضور در این عرصه است.
واژگان کلیدی: اینترنت، فضای مجازی، نظام مدیریت.

فرج‌اله اردیزی

چکیده
جنگ سوریه حدود سه سال پیش با هدف کنار گذاشتن دولت اسد آغاز شد. با توجه به دخالت قدرت‌های خارجی در این جنگ برخی آن را یک "جنگ نیابتی" دانسته‌اند. در این جنگ دشمنان دولت سوریه که در گروه موسوم به "دوستان سوریه" گرد آمده بودند، از ابزارهای مختلف از جمله کمک مالی و تسلیحاتی به گروه‌های تروریستی و انجام تبلیغات و عملیات روانی علیه دولت اسد برای پیروزی در این جنگ بهره‌برداری کردند. این مقاله در ابتدا بازیگران جنگ سوریه را مشخص می‌کند سپس به بررسی نحوه اجرای عملیات روانی در جنگ سوریه و اهداف آن می‌پردازد. هدف اصلی همه آتش‌افروزی‌ها در سوریه کنار گذاشتن دولت اسد بود، بنابراین هدف اصلی عملیات روانی به کار گرفته شده در جنگ سوریه نامشروع جلوه دادن دولت اسد و معرفی عملیات تروریستی به عنوان قیام مردمی و همچنین هموار کردن مسیر برای مداخله خارجی بود. با توجه به اینکه پس از گذشت حدود سه سال از جنگ سوریه دشمنان دولت اسد هنوز به اهداف خود نرسیده‌‌اند و تروریست‌ها در بخش اعظم جبهه‌های جنگ شکست خورده‌اند، این مقاله در پایان علل شکست عملیات روانی علیه اسد را بررسی می‌کند.

اسماعیل خان‌احمدی، یحیی میار

چکیده
این نوشتار با عنوان "نقش ایثار در ارتقاء توان رزم نیروهای مسلح" از سویی متأثر از ظرفیت‌هایی است که در بُعد روحی- روانی از روحیه حماسی و شهادت‌طلبی رزمندگان اسلام در غزوات بدر، خیبر، خندق، عاشورا، دفاع مقدس، نبرد حماس و حزب‌الله ... نشئت می‌گیرد و از سوی دیگر، متأثر از ضربات سنگینی است که به دلیل نهادینه نشدن این عامل در شخصیت رزمندگان در وقایعی چون: اُحد، صفین، صلح امام حسن(ع) ... بر نظام اسلامی متحمل شده است. در این پژوهش، منابع دینی و بیانات حضرت امام خمینی(ره) و حضرت امام خامنه‌ای(مدظله‌العالی) به مثابه مراجعی برای بازتعریف و شناسایی مفهوم ایثار مورد توجه قرار گرفته است. این تحقیق از حیث سطح تحلیل، توصیفی-تحلیلی است. داده‎های مورد نیاز در روش کتابخانه¬ای با مراجعه به تارنماهای اینترنتی و اسناد و با ابزار فیش‎برداری و در روش پیمایشی با پرسشنامه و مصاحبه جمع‎آوری شده‌ است. همچنین با بهره‌گیری از فرمول کوکران تعداد 85 نفر از بین 300 نفر انتخاب و اقدام به تكمیل پرسشنامه‎ شده است. براساس محاسبات، عامل ایثار با میانگین 84/4، درجه آزادی 84 و سطح معنی‎داری 000/0 نقش اساسی در توان رزم نیروهای مسلح دارد.
واژگان کلیدی: توان رزم، ایثار، نیروهای مسلح، ظرفیت.

دکتر حجت‌اله مرادی، مهدی علی‌نژاد

چکیده
بیشتر صاحب‌نظران و نویسندگان، عملیات روانی را اقداماتی می‌دانند که منجر به نفوذ در هیجان‌ها، نگرش‌ها و سرانجام در رفتار مخاطب هدف می‌شود. اقداماتی که امروزه در میدان‌های جنگ و حتی در کشمکش‌های سیاسی از آن بیشتر بهره می‌برند. این تحقیق نیز تاکتیک‌های روانی نیروهای ائتلاف بین‌المللی به رهبری امریکا بر ضد عراق در جنگ بیست‌و‌سه روزه سال 2003 را بررسی می‌کند. نوع تحقیق کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی است که با بهره‌گیری از منابع مکتوب، مقالات، مصاحبه‌ها و رسانه‌های تصویری ارتباطی انجام شده است. نتیجه آنکه، جنگ سوم خلیج فارس که در پی واقعه یازده سپتامبر شکل گرفت، به طور اساسی با رویکردها و اقدامات روانی پیش رفت. بر این اساس، می‌توان گفت برای نخستین بار عملیات‌های نظامی پیوست عملیات روانی شدند. بی‌تردید، بررسی راهبردها و تاکتیک‌های عملیات روانی امریکا در جنگ سوم خلیج فارس و مواجهه با محیط جدید بین‌المللی راه‌کارهایی را  برای مقابله با تهدیدات امریکا در این محیط به جمهوری اسلامی ایران ارائه می‌دهد.
واژگان کلیدی: عملیات روانی، جنگ سوم خلیج فارس، عراق.

دکتر مسعود اخوان‌فرد، ایمان خسروی

چکیده
یکی از ابزارهایی که بشر از ابتدای خلقت تاکنون برای رسیدن به اهداف خود همواره از آن بهره گرفته، عملیات روانی است. پس از به وجود آمدن دولت‌های ملی در سال 1648 و به مرور زمان و با پیچیده‌تر شدن روابط بین‌الملل و نیاز دولت‌ها به مقوله‌ای تحت عنوان مذاکره سیاسی به خصوص پس از جنگ‌های اول و دوم جهانی بهره‌گیری از این ابزار سودمند بیشتر شده است. این مقاله سعی دارد نقش عملیات روانی در مذاکرات سیاسی را بررسی نماید و به اهمیت این مؤلفه در مذاکرات سیاسی با روش‌های خاصی که صورت می‌گیرد و راه‌های جلوگیری از تأثیرگذاری مفرط عملیات روانی بر مذاکرات سیاسی بپردازد.
واژگان کلیدی: عملیات روانی، مذاکرات سیاسی، تبلیغات، افکار عمومی.