دکتر حجت اله مرادی

تهاجم فرهنگی، شبیخون فرهنگی، هجوم فرهنگی و... مفاهیمی است که پس از پایان دوران دفاع مقدس مورد توجه قرار گرفته است. مقام معظم رهبری از همان اولین سال‌های پایان دفاع مقدس، با اِشراف بر راهبرد جدید دشمنان، از تهاجم و شبیخون فرهنگی آنان خبر دادند. چنانچه در یکی از سخنرانی‌ها فرمودند: «دشمن از راه اشاعة فرهنگ غلط – فرهنگ فساد و فحشاء – سعی می‌کند جوان‌های ما را از ما بگیرد. کاری که دشمن از لحاظ فرهنگی می‌کند یک تهاجم فرهنگی بلکه باید گفت یک شبیخون فرهنگی و یک قتل عام و غارت فرهنگی است». (22 تیر 1371).

دکتر قاسم قنبری خانقاه

چکیده
 آموزش زبان انگلیسی در راستای افزایش نفوذ و افزایش قدرت نرم امریکا تأثیری ماندگارتر از تماشای فیلم و استفاده از اینترنت دارد و در ذهن زبان‌آموزان باقی می‌ماند. این تحقیق در پی آن است که ترفندهای امریکا را در استفاده از منابع آموزش زبان انگلیسی در ایران برای افزایش قدرت نرم و نفوذ فرهنگی در میان جوانان ایرانی شناسایی کند. این تحقیق کاربردی است و با روش کیفی به تحلیل محتوای پنج منبع کتبی و چندرسانه‌ای می‌پردازد. نتایج پژوهش نشان داد که امریکا از همه مؤلفه‌های نفوذ فرهنگی در منابع آموزش زبان در ایران استفاده می‌کند و در پی سلطه و نفوذ فرهنگی در کشور است، راهکارهایی که در پایان مقاله عرضه شده‌اند، به سیاست‌گذاران و  متصدیان آموزش و فرهنگ کمک خواهد کرد تا با سیاست‌گذاری و انجام اقدامات پیشگیرانه و اصلاحی، از نفوذ فرهنگی امریکا جلوگیری کنند.
واژگان کلیدی: نفوذ فرهنگی امریکا، قدرت نرم امریکا، امپریالیزم زبانی، آموزش زبان انگلیسی.

دکتر حسین روزبه، دکتر مهسا ماه پیشانیان

چکیده
ظهور اینترنت سبب شکل‌گیری تغییرات انقلابی در شیوه زندگی، روش‌های حکومت‌داری و روابط دیپلماتیک شده است. در این میان دیپلماسی دیجیتال، به عنوان وجه جدید دیپلماسی عمومی، به یکی از مهم‌ترین و فعال‌ترین اشکال دیپلماسی در جهان شبکه‌ای‌شده، تبدیل شده است. یکی دیگر از پیامدهای مهم گسترش اینترنت برای دیپلماسی، تغییر مفهوم قدرت نرم و گسترش منابع آن می‌باشد. از این‌رو، امریکا می‌کوشد در شکل نوین دیپلماسی خود، جهت القای ارزش‌های فرهنگی مورد نظر، با تسهیل شرایط دسترسی مردم جهان به فناوری‌های نوین ارتباطی، هر یک از آنها را به دیپلمات خود تبدیل کند. این نوشتار درصدد است تا ضمن اشاره به مفهوم و اهداف عملیاتی دستگاه دیپلماسی دیجیتالی امریکا به بررسی اقدامات براندازانه و شیوه‌‌های جاسوسی که این کشور در لفافه دیپلماسی دیجیتال و آزادی اینترنت ضد کشورهای مختلف جهان به خصوص جمهوری اسلامی ایران انجام داده، بپردازد.
واژگان کلیدی: دیپلماسی دیجیتالی، دیپلماسی عمومی، تغییر اذهان، تسخیر قلوب، راهبردهای امریکا، جمهوری اسلامی، ارتباطات راهبردی.

مهدی احمدی، خیراله اکبری

چکیده
 قدرت هوشمند به مفهوم توانایی ترکیب قدرت سخت و نرم، شیوه‌ای است که منجر به هم‌افزایی آنها می‌گردد. اثر‌بخشی هر منبع قدرت در گام اول به شرایط زمانی و مکانی بستگی دارد و در گام بعدی به درک و فهم این مسئله که منابع قدرت در فرآیند زمان چه تغییر و تحولاتی می‌یابد. در این راستا، درک شاخصه‌های قدرت هوشمند از سازوکارهای قدرت سیاست جهانی، ضروری است. بر این اساس، مقاله در پی آن است که به این پرسش اساسی پاسخ دهد که جمهوری اسلامی ایران چگونه توانسته است وجوه سخت‌افزاری و نرم‌افزاری قدرت خویش را با هم ترکیب نموده و در این خصوص از چه پتانسیل‌ها و مزیت‌ها و فرصت‌هایی برخوردار است؟ فرضیه مقاله آن است که جمهوری اسلامی ایران با توجه به ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های قدرت خود همچون ظرفیت‌های سیستمی و ساختاری، اجتماعی، فرهنگی، ژئوپلیتیکی و نیروی انسانی بالقوه توانسته است در چارچوب قدرت هوشمند در سطح یک قدرت منطقه‌ای و به‌خصوص در منطقه مهم و راهبردی خاورمیانه ایفای نقش کند. از این‌رو، در این مقاله تلاش می‌شود ابتدا قدرت هوشمند، منابع و مؤلفه‌های آن کنکاش شود، سپس ابعاد و مؤلفه‌ها و شاخصه‌های قدرت هوشمند جمهوری اسلامی ایران مورد واکاوی قرار گیرد. سرانجام مزیت‌ها و فرصت‌های قدرت هوشمند جمهوری اسلامی ایران ارزیابی می‌شود.
واژگان کلیدی: قدرت هوشمند، قدرت سخت، قدرت نرم، جمهوری اسلامی ایران، خاورمیانه.

دکتر خدایار ابراهیمی

چکیده
نظام سلطه همواره در تلاش برای بسط و گسترش سلطه خود در گام اول بر جوامع هدف و در درجه بعد بر تمام جهان بوده و با بهره‌گیری از فناوری برتر و قدرت ارتباطی و رسانه‌ای، سیاست‌های استعماری نوینی را به اجرا می‌گذارد و از آنجا که فرهنگ بن‌مایه شکل‌گیری باور، اندیشه، ارزش و رفتارهای اجتماعی است غرب جهت‌گیری سلطه‌گرانه خود را از مسیر فرهنگ و اشاعه اندیشه اومانیستی در چارچوب ایدئولوژی لیبرال‌دمکراسی دنبال می‌کند. انقلاب اسلامی ایران با روشنگری بی‌نظیر خود در برابر زیاده‌خواهی‌های نظام سلطه، با حرکتی رنسانس‌گونه، مردم مسلمان ایران و دیگر ملل منطقه و جهان را از خطرات اهداف سلطه‌جویانه غرب آگاه ساخته و در بسیاری از صحنه‌ها، پرده از چهره عوام‌فریبانه فرهنگ استثماری و استعماری غرب برداشته است و بر این اساس خود نیز همواره آماج اقدامات ضدبشری قدرت‌های استکباری بوده است. در این مقاله، با بهره‌گیری از روش اسنادی تلاش شده است مسیر نفوذ دشمنان ناشی از خود بیگانگی و بی‌هویتی فرهنگی مبتنی بر اندیشه امام و رهبری و دیگر صاحب‌نظران و اندیشه‌ورزان علوم انسانی و اجتماعی تبیین گردد و بر این اساس، راه‌های مبارزه با خودباختگی فرهنگی و نیز تحقق آرمان‌های اسلامی و انقلابی در قالب هویت بومی ارائه شود.
واژگان کلیدی: خودباختگی فرهنگی، نفوذ، سلطه، امام خمینی(ره)، امام خامنه‌ای(مدظله‌العالی).

محمد پور خوش سعادت

چکيده
مقالة حاضر بر آن است، بهره‌برداری گسترده رسانه‌های امریکایی از مقولة ایران‌هراسی و مهندسی افکار عمومی علیه ایران برای تنظیم روابط بین ایران و امریکا  را بررسی نماید. لابی آیپک با توجه به سیطره بر نظام امریکا و رسانه‌های امریکایی ایران‌هراسی، روابط دیپلماتیک ایران و امریکا و مهندسی افکار عمومی را به یک مدار مدور تبدیل نموده است. مداری که دیپلماسی عمومی رسانه‌ای و رسمی ایالات متحده صرفاً از این مدار تغذیه نموده و با آن هدایت می‌شود. فشار رسانه‌های وابسته به لابی آیپک به‌گونه‌ای است که مردم امريکا افکار خود را باید با چنين ايده‌هایي تطبيق دهند، بر اساس آن رأي داده و زندگي خود را به نوعي شکل دهند تا با آن مطابقت پيدا کند. در چنین فضایی هرگونه تغییر در روابط ایران و امریکا بدون نظر لابی آیپک و رژیم صهیونیستی و رسانه‌های وابسته مقدور نخواهد بود و در عمل آیپک به واسطه رسانه‌های خود روابط میان امریکا و ایران را مهندسی می‌کند.
واژگان کلیدی: روابط ایران و امریکا، رسانه، دیپلماسی رسانه‌ای، ایران‌هراسی، مهندسی افکار عمومی، آیپک.

محمدرضا شیری

چکیده
از لحاظ متدولوژیک در وزن‌گذاری متغیرهای دخیل در تقابل ایران و غرب و مهم‌تر از همه امریکا، موضوع رژیم صهیونیستی و امنیت آن در جایگاهی ویژه قرار دارد. اما رژیم صهیونیستی با توجه به هزینه‌های بسیار سنگین نظامی و مشکلات مشروعیتی، به‌ویژه پس از ناکامی در تجاوز به لبنان در سال 2003، در تقابل با جمهوری اسلامی ایران به راهبردها و راهکارهای نرم، روی آورده است. این رویکرد، در دو بُعد امکان بهره‌گیری دارد: نخست، تأثیر بر افکار حامیان رژیم صهیونیستی که در ایران موضوعیتی ندارد؛ و دوم، تأثیر از طریق حامیان خود در میان برخی دولت‌ها به‌ویژه امریکا. در این مطالعه، مشخص خواهد شد که این رژیم عمده فعالیت‌های نرم خود علیه جمهوری اسلامی ایران را از طریق تحت فشار قرار دادن امریکا در زمینه‌های مختلف بین‌المللی و سایبری انجام می‌دهد. مقاله، موضوعات و محمل‌های مختلف را که در دستور کار رژیم صهیونیستی قرار دارد مورد بررسی و تحلیل قرار داده، در پایان راهکارهایی را برای مقابله با جنگ نرم رژیم صهیونیستی علیه جمهوری اسلامی ایران، ارائه می‌دهد.
واژگان کلیدی: رژیم صهیونیستی، جنگ نرم، جمهوری اسلامی ایران، دفاع ملی.

دکتر بهزاد قاسمی

چکیده
در جهان اسلام و به‌خصوص در سوریه و عراق بخش وسيعي از منازعات منطقه‏ای و بين‌المللي كه در حال حاضر تحت عنوان "داعش- تروريسم" در جريان است و خود را "دولت اسلامي عراق و شام" نامیده است، به زنجيره‌اي از خشونت‌هاي متوالي دامن زده كه در آيندة قابل پيش‌بيني، پاياني براي آن تصور نمی‌شود. این گروه افراطی و تکفیری، اهداف و آرمان‌هاي ايدئولوژيك خود را از طريق ابزار و روش‌هاي خشونت‌محور پيگيري مي‌كند. مطالعه "فرهنگ سیاسی" داعش (در سوریه و عراق) از دیدگاه روان‌شناسی و جامعه‌شناسي موضوع اصلی مطالعه حاضر را تشکیل می‌دهد. سؤال اساسی پژوهش این است که، ساختِ روانی و فرهنگ سیاسی داعش چه تأثیری بر رفتار و عملکرد آن در سوریه و عراق داشته است؟ برای پاسخ به این سؤال سعی شده علاوه بر بهره‏گیری از مطالعات محیطی با اتكا به نتايج مطالعات انجام شده در حوزه نظری درباره داعش همچنین به مدد نشريه‌اي موسوم به "دابق" كه مهم‌ترين متن تبييني و گفتمان سياسي اين گروه به شمار مي‌رود به این سؤال پاسخ داده شود. برروی هم، عملکرد داعش در سوریه و عراق، و رفتار عقیدتی- عملی داعش در حوزه روان‌شناسی سیاسی و جامعه‌شناسي سیاسی تابعي از حاصل جمع و تلفيق عناصر روان‌شناختي و ايده‌ها و انگاره‏های ذهنی به شدت سياسي‌شده به‌شمار می‌رود كه انگيزه، اراده و توانمندي لازم براي دست ‌زدن به اقدام خشونت‌بار و نفوذ در این دو محیط جغرافیایی و سیاسی را فراهم کرده است.
واژگان کلیدی: داعش، خشونت، روان‌شناسی سیاسی.‌

امیرهوشنگ طهماسبی پور

نام کتاب: نفوذ و استحاله؛ دلایل و ریشه‌های دشمنی قدرت‌های استکباری با ایران
پدیدآور: معاونت سیاسی نمایندگی ولی فقیه در قرارگاه ثارالله تهران
تاریخ نشر: 1378
235 صفحه
راهبرد نفوذ در ارکان سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، علمی و سایر ابعاد و شئون اجتماعی جمهوری اسلامی ایران، بلافاصله پس از پایان جنگ تحمیلی در دستور کار جبهه استکبار قرار گرفت. درواقع، می‌توان اظهار داشت که جنگ نرم و نفوذ به‌ویژه در عرصه‌های سیاسی، فرهنگی و امنیتی در تداوم جنگ تحمیلی، حملات خود را به جبهه انقلاب آغاز کرد. از این‌رو، با رهنمودهای مقام معظم رهبری، حضرت امام خامنه‌ای(مدظله العالى)، بررسی و شناخت این نوع جنگ از ابعاد مختلف مطمح نظر پژوهش‌گران قرار گرفت. در این راستا، کتاب "نفوذ و استحاله؛ دلایل و ریشه‌های دشمنی قدرت‌های استکباری با ایران"، به همت معاونت سیاسی نمایندگی ولی فقیه در قرارگاه ثارالله تهران، چاپ و منتشر شده است، اما با وجود این‌که حدود 7 سال از انتشار این کتاب می‌گذرد، مطالب آن به‌ویژه با فضای به‌وجود آمده در پیرامون مذاکرات هسته‌ای و امضای توافق برجام، مناسب می‌نماید.